Avrupa basınına göre Türkiye son yıllarda Afrika’daki etkisini genişletmeyi küresel siyasi ve ekonomik faaliyetlerinin önemli bir parçası olarak görüyor ve silah satışı ile askerî iş birliği gibi yöntemlerle kıtadaki askerî varlığını güçlendiriyor.
Türkiye, Afrika’da 37 askerî ofis kurdu, birçok ülke ile güvenlik anlaşmaları imzaladı ve en az 24 Afrika ülkesine silah ve askerî teçhizat sattı. Türkiye ayrıca Somali gibi ülkelerde askerî eğitim kampları kurarken Çad gibi ülkelerdeki askerî üsleri kontrol etmeyi hedefliyor.
Türkiye’nin Afrika’daki ortaklarını çekmesinde silah ihracatı önemli bir etken olarak öne çıkıyor. Türkiye, Afrika’ya insansız hava araçları (İHA), taarruz helikopterleri, eğitim uçakları, zırhlı araçlar, denizcilik ekipmanları ve hafif silahlar gibi çeşitli askerî teçhizat ihraç ediyor. Özellikle Türk İHA’ları büyük talep görüyor ve sık sık arzın yetersiz kalmasına neden oluyor.
2021 yılının Ekim ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Afrika’ya gerçekleştirdiği ziyaretin ardından, Türkiye’nin ürettiği İHA’ların büyük ilgi gördüğünü belirtmişti. Aynı yıl, Türkiye’nin Afrika’ya yönelik silah ihracatı 328 milyon dolara yükselerek, 2020 yılındaki 41 milyon dolarlık seviyeye kıyasla yaklaşık 7 kat artış gösterdi.
Silah ihracatının da etkisiyle Türkiye, Afrika ülkeleriyle askerî iş birliklerini artırarak kıtadaki etkinliğini güçlendirmeye devam ediyor. Türkiye, özellikle ticaret açısından kritik öneme sahip Afrika Boynuzu bölgesine büyük önem veriyor. 2017 yılında, Türkiye, Somali’nin başkenti Mogadişu’da 50 milyon dolarlık yatırımla “Türk-Somali Kampı” adlı bir askerî eğitim merkezi kurdu. Üsten bugüne kadar 15 binden fazla Somali askerî mezun oldu. Ayrıca Türkiye, Somali ordusunun özel kuvvetlerini Eğirdir Dağ Komando Okulu’nda eğitiyor.
2024 yılının nisan ayında, Türkiye ve Somali arasında imzalanan mutabakat zaptına göre, Türkiye Somali donanmasına askerî ekipman ve eğitim desteği sağlayacak. Buna karşılık, Somali hükûmeti, münhasır ekonomik bölgesinden elde edilen gelirin yüzde 30’unu Türkiye’ye verecek.
Somali dışında, Türkiye, Kenya, Etiyopya, Uganda ve Tanzanya gibi ülkelerle de güvenlik anlaşmaları imzalayarak bu ülkelerin güvenlik güçlerini aşırılık yanlısı gruplara ve korsan faaliyetlerine karşı eğitiyor. Şubat 2025’te Türkiye, Çad hükûmetiyle yeni bir anlaşmaya imza atarak Fransız birliklerinin ocak ayında çekildiği üssü kullanma hakkını elde etti. Millî İstihbarat Teşkilatı da Nijer’in Agadez kentinde bir istihbarat merkezi kurdu. Agadez’in stratejik konumu ve önemli uranyum rezervlerine sahip olması nedeniyle Nijer yönetimi bölgeyi isyancı grupların saldırılarından korumaya çalışıyor. Türkiye’nin bölgedeki varlığı, tarafların karşılıklı çıkarlarını gözeten bir iş birliği modeli sunduğunu gösteriyor.